پداگوژی بازی‌محور | قسمت ششم | طراحی بازی
در قسمت‌های پیشین با تعریف پداگوژی، انواع مربی، روش‌های یادگیری، انواع بازی‌ها و ابزارهای آموزشی آشنا شدیم. در این قسمت درباره‌ی اهمیت روند رشد کودک و تاثیر آن بر روش‌های آموزش و بازی، توضیح می‌دهیم.
همانطور که می‌دانیم: هر کودک مسیر رشد منحصربه‌فردی دارد. بنابراین اگر نیازهای رشدی او را نشناسیم نمی‌توانیم بازی‌هایی متناسب با توانایی‌های او طراحی کنیم. به همین خاطر است که گاهی بازی‌هایی را در کلیپ‌ها می‌بینیم و اجرا می‌کنیم. اما نتیجه‌ی مطلوب را بدست نمی‌آوریم.
«رشد» فرآیندی پیچیده است و دارای ابعاد گوناگونی است مانند: رشد شناختی، عاطفی، زبانی-کلامی و… ممکن است کودک در زمینه‌ای مطابق با رشد همسالانش باشد اما در زمینه‌ای دیگر جلوتر یا عقب‌تر از آن‌ها، پیش رود. مثلا در رشد حرکتی برابر با همسالان باشد اما در رشد اجتماعی هنوز به سطح آن‌ها نرسیده است. «مشاهده‌گری دقیق» سبب می‌شود به جزئیات روند رشدی هر کودک، توجه کنیم.
چگونه «بازی‌های موثر» طراحی کنیم؟
برای طراحی «بازی‌های موثر» لازم است به همه‌ی جنبه‌های رشدی کودکان توجه کنیم. مخصوصا یک مربی باید درباره‌ی نیازهای رشدی کودکان کلاسش، تسلط کامل داشته باشد.
انواع بازی‌های حرکتی با توجه به رشد کودکان:
۱-حرکات ظریف
۲-حرکات درشت
بازی‌هایی برای تقویت حرکت‌های ظریف مانند: نقاشی، چیدن پازل و حرکت‌های درشت مانند: دویدن، پریدن.
برای طراحی این بازی‌ها لازم است به ایمنی محیط توجه کنیم. سپس به تناسب حرکت‌ها با توانایی کودک دقت داشته باشیم. سپس‌تر چالش‌های حرکتی را افزایش دهیم با هدف هماهنگی، تعادل و قدرت جسمانی.
انواع رشد در طراحی بازی‌ها مهم‌اند که شامل: رشد اجتماعی، کلامی، شناختی، دانشی، هیجانی، محیطی، اخلاقی و خلاقیت است. کودکی در خوزستان و کودکی در مازندران سطح رشدی متفاوتی دارند ممکن است یکی رشد حرکتی بیشتری داشته باشد و دیگری رشد عاطفی بالاتر. هنگامیکه جمعیت کلاس کم باشد با مشاهده‌گری دقیق روی بچه‌ها می‌توانیم موثرترین بازی‌ها را طراحی کنیم. سن کودکان، مناسبات فرهنگی، علاقه‌ی آن‌ها، والدینشان، نحوه‌ی پاداش‌دهی و تنبیه پارامترهایی هستند که همه در طراحی بازی‌ها موثرند.
چگونه فرایند رشد کودک در روش‌های آموزشی موثر است؟
در هر مرحله‌ی رشدی نیازهای کودکان تغییر می‌کند. بنابراین لازم است انتخاب شیوه‌های آموزشی و طراحی آن‌ها نیز تغییر کند.
مثلا برای کودکان:
۰ تا ۳ ساله:
اولویت بازی‌های حسی و حرکتی است. استفاده از اسباب بازی‌های حسی و فعالیت‌هایی که بچه‌ها را به حرکت و تعامل با محیط و اشیا ترغیب می‌کند. مثل: حباب بازی، چیدن بلوک و دست ورزی.
۳ تا ۶ سال:
در این سنین کودکان بتدریج وارد دنیای تفکر منطقی و حل مسئله می‌شوند. بنابراین اولویت با بازی‌هایی است که نیازمند تفکر و استدلال است. مانند: پازل‌های ساده، کار با اشکال هندسی. همچنین بازی‌های نقش آفرینی برای تقویت مهارت‌های عاطفی و اجتماعی مفید است.
۶ تا ۹ سال:
در این سنین تفکر انتزاعی و مفاهیم پیچیده‌تر رشد می‌کنند. بنابراین بازی‌هایی برای تقویت مهارت‌های اجتماعی، عاطفی و کلامی در اولویت قرار دارد. مانند داستان‌سرایی و بازی‌های گروهی.
مواردی که در این مقاله بیان شد نکته‌های کلی‌اند که برای استفاده نیازمند شخصی‌سازی بازی‌ها هستند. شخصی سازی به معنی توجه به ویژگی‌های منحصربه‌فرد هر کودک است. این ویژگی‌ها با مشاهده‌گری دقیق بدست می‌آید.
تمرین: برای تقویت مشاهده‌گری سه فیلم بازی را تحلیل کنید. چه چیزی در این فیلم‌ها توجه شما را جلب می‌کند. چه کودکی چه واکنشی نشان می‌دهد؟
برای دیدن فیلم‌های بازی وارد «کانال مربیگری کشوری» در تلگرام شوید.
دیدگاهتان را بنویسید