پداگوژی بازی‌محور | قسمت اول | پداگوژی چیست؟
پائلو فریره در کتاب پداگوژی ستمدیدگان می‌گوید:«آموزش عملی خنثی نیست یا رهایی‌بخش است یا محدودکننده.». بنابراین ما آموزگاران تنها دانش را منتقل نمی‌کنیم. بلکه نگاه کودک را شکل می‌دهیم تا چگونه به خودش و جامعه نگاه کند.
اگر آموزش خلاقیت و تفکر انتقادی کودک را شکل ندهد ناخواسته در مسیر وابستگی و پذیرش شرایط نامطلوب قرار می‌گیرد.
آموزش شما رهایی‌بخش است یا محدودکننده؟ یک مربی رهایی‌بخش، کودک را درک می‌کند. سپس به او فضا می‌دهد تا خودش یاد بگیرد.
ایانا کوچاک می‌گوید: هنگامیکه کودک را می‌بینید تنها آینده‌ی یک انسان را نبینید. او هم‌اکنون یک انسان کامل است. در این دیدگاه کودک را همانطور که هست می‌بینیم. سپس با روش‌های آموزشی به رشد او کمک می‌کنیم تا بعدهای بسته‌ی او باز شود. قرار نیست چیزی به او اضافه کنیم بلکه امکان‌های نوین را بازگشایی می‌کنیم.
در این مقاله در جستجوی پاسخ به پرسش‌های زیر هستیم:
- پداگوژی چیست؟
- تدریس با بازی چگونه است؟
- چرا لازم است شیوه‌های گوناگون را ترکیب کنیم؟
- چگونه سبک شخصی خود را بسازیم؟
پداگوژی چیست؟
پداگوژی واژه‌ای یونانی است که از دو بخش کودک و مربی تشکیل شده. در یونان باستان به برده‌هایی که مسئول راهنمایی و هدایت کودکان بودند «پداگوگ» گفته می‌شد. اما امروزه معنایی گسترده دارد: مطالعه‌ی رویکردها و فلسفه‌‌های یادگیری.
پداگوژی روش تدریس نیست بلکه تفکر درباره‌ی آموزش است. این دیدگاه مشخص می‌کند:
- چگونه یادگیری را هدایت کنیم؟
- چه ارتباطی با یادگیرنده داشته باشیم؟
- چطور کودکان را برای تفکر مستقل، خلاقیت و رشد فردی آماده کنیم؟
تعریف پداگوژی از نظر متفکران:
پداگوژی یا رهایی‌بخش است یا سرکوب‌کننده. مربیان باید یادگیرنده‌ها را توانمند کنند تا ساختارهای اجتماعی را نقد کنند. سپس آن‌ها را تغییر دهند.
پداگوژی یعنی یادگیری از طریق تجربه. لازم است کودک بصورتی فعالانه در یادگیری مشارکت داشته باشد.
نیاز است پداگوژی متناسب با رشد شناختی کودک باشد. زیرا یادگیری از طریق کشف و تعامل با محیط اطراف اتفاق می‌افتد.
آموزش باید سازنده باشد. یادگیرنده‌ها باید دانش را از طریق تجربه و تعامل پیدا کنند.
یادگیری در تعامل اجتماعی شکل می‌گیرد. بنابراین معلم می‌تواند مانند یک راهنما عمل کند.
در نهایت مفهوم پداگوژی «راهنمایی کودک» است. چگونه می‌خواهیم کودک را راهنمایی کنیم؟ پای تخته، با سخنرانی یا حضور در طبیعت؟
انواع پداگوژی:
۱- پداگوژی سنتی
۲- پداگوژی پیشرو
۳- پداگوژی انتقادی
۴- پداگوژی سازنده‌گرا
۵- پداگوژی بازی‌محور
۶- پداگوژی فن‌آورانه
۱- پداگوژی سنتی:
معلم محور است. کودک شنونده‌‌ای منفعل و حفظ کردن اطلاعات، مهم است. این پداگوژی بر یک آموزش استاندارد تمرکز است.
مزایا: ساختاری منظم دارد. برای موضوع‌های نظری و دروس پایه مفید است. امکان ارزیابی آسانی وجود دارد.
معایب: کودک فعالیت کمی دارد. خلاقیت محدود است. به نیازها و تفاوت‌های فردی توجه نمی‌شود.
۲- پداگوژی پیشرو:
کودک محور است. یادگیری بر اساس علاقه‌ها است. بر تجربه، حل مسئله و پروژه‌های عملی تاکید می‌شود.
مزایا: بر پرورش خلاقیت، استقلال، تفکر انتقادی تمرکز دارد. انگیزه‌ها بیشتر است.
معایب: اجرای آن سخت است. نیاز به مربیان باتجربه، منابع و شناخت کافی دارد. در این پداگوژی سنجش یادگیری، سخت است.
۳- پداگوژی انتقادی:
آموزش، یادگیرنده‌ها را به تفکر انتقادی درباره‌ی ساختارهای اجتماعی و سیستم قدرت سوق می‌دهد. آن‌ها درمی‌یابند چگونه شرایط خود را تحلیل کنند. سپس آن را تغییر دهند.
مزایا: پرورش افرادی آگاه، مستقل و دارای درک اجتماعی و فرهنگی بالا.
معایب: ایجاد چالش برای سیستم آموزشی یا اجتماع.
۴- پداگوژی سازنده‌گرا:
کودکان از طریق تعامل با دیگران و محیط، دانش می‌سازند. آموزگار نقش راهنما دارد نه انتقال دهنده‌ی اطلاعات.
مزایا: یادگیری عمیق و پایدار. آموزش مهارت حل مسئله و تفکر انتقادی.
معایب: زمان‌بر است. نیاز به محیط آموزشی مناسب دارد.
۵- پداگوژی بازی‌محور:
«بازی» فعالیت اصلی این پداگوژی است. همه‌ی آموزش بوسیله‌ی بازی انتقال می‌یابد نه بعضی از آن‌ها.
مزایا: انگیزه‌ها بیشتر است. کودک درگیر یادگیری است. مهارت‌های اجتماعی، شناختی و عاطفی او تقویت می‌شود.
معایب: لازم است طراحی و اجرای بازی‌ها، دقیق باشد.
۶- پداگوژی فن‌آورانه:
آموزش بر پایه‌ی تکنولوژی است. برای یادگیری از فناوری‌های دیجیتال، هوش مصنوعی و واقعیت مجازی استفاده می‌شود.
مزایا: فرآیند آموزش جذاب است و مورد علاقه‌ی کودکان. روش‌های تازه‌ای برای ارزیابی دارد.
معایب: وابستگی زیاد به ابزارهای دیجیتال ایجاد می‌کند. مهارت‌های اجتماعی را کاهش می‌دهد. برای همگان قابل دسترس نیست.
همانطور که می‌دانیم هیچ رویکردی کامل نیست. اما با شناخت شیوه‌های گوناگون می‌توانیم سبک شخصی خود را بسازیم. هدف: یادگیری عمیق و معنادار است. شما کدام پداگوژی را مورد استفاده قرار می‌دهید؟ یا کدامیک را با هم ترکیب می‌کنید؟
دیدگاهتان را بنویسید